سالروز آغاز عملیات غرور آفرین کربلای5 (65/10/19)
نام عملیات: کربلای5 و عملیات تکمیلی:
زمان اجرا: 10/19 /1365
مدت اجرا:70 روز
تلفات دشمن: 42700(کشته، زخمی و اسیر )
رمز عملیات: یا زهرا(سلام الله علیها)
مکان اجرا: منطقه عمومی شرق بصره -سراسر محور جنوبی جنگ
ارگان‌های عمل‌کننده: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
اهداف عملیات:
انهدام ماشین جنگی دشمن، گشودن راه برای سرنوشت جنگ طولانی و پاسخ به انتظارات مردم و تهدید شهر بصره
مقدمه:
سنگینی شرایط دشوار پس از عملیات کربلای 4 ضرورت انجام عملیات دیگری را ایجاب می کرد. عملیاتی که پیروزی آن تضمین شده باشد و ضمنا از جنبه نظامی و سیاسی بسیار ارزشمند باشد تا آثار نامطلوب عدم فتح کربلای 4 را جبران نماید.
ناحیه‌ی مرزی‌ِ استراتژیک شلمچه در منطقه‌ی شمال غربی‌خرمشهر واقع شده که از جنوب با اروند رود، از شمال با منطقه‌ی‌عمومی اهواز و از غرب با مرزهای بین المللی ایران و عراق، محصورگردیده است. وجود اروند رود در جنوب آن، دریاچه‌ی ماهی و جزایربوبیان، ویژگی نظامی خاصی را در این منطقه به وجود آورده است وبه خاطر نزدیکی جغرافیایی آن با شهر صنعتی بصره، از نظرکارشناسان نظامی، دارای اهمیت فوق العاده‌ای بوده است.
ارزشمند ترین منطقه موجود شلمچه بود که دشمن در آن مستحکم ترین مواضع و موانع را داشت، به طوری که عبور از آن ها غیر ممکن می نمود و با توجه به اصول نظامی شناخته شده و محاسبات کمی، ضریب موفقیت بسیار ناچیز بود و بالطبع تضمین پیروزی از سوی فرماندهان عملیات را غیر ممکن می ساخت؛ لیکن ضرورت غیر قابل انکار ادامه جنگ در آن موقعیت و لزوم تسریع در تصمیم گیری پس از عملیات کربلای 4 سبب گردید که صرفا برای انجام تکلیف و با امید به نصرت الهی، تمامی نیروهای خودی اعم از رزمنده و فرمانده برای عملیات بزرگ کربلای 5 آماده شوند
هنگام انتخاب منطقه عملیات کربلای 5، آنچه اوضاع را پیچیده تر می کرد، این بود که:
تنها انجام یک عملیات نمی توانست موثر باشد
به علاوه عملیات باید با پیروزی توام باشد
هم چنین سرعت عمل نیز نقش تعیین کننده ای در این عملیات داشت
دشمن با توجه به اهمیت منطقه، زمین شرق بصره را مسلح به انواع موانع و استحکامات کرده بود و با رها کردن آب در منطقه، انجام هرگونه عملیاتی را غیر ممکن ساخته و فضای امنی را برای خود به وجود آورده بود تا بتواند حرکت هر نیروی مهاجم را قبل از دستیابی به خط اول خود سرکوب کند
رزمندگان‌شجاع سپاه اسلام در مرحله‌ی اول عملیات، با هجومی مرگبار وغافل‌گیرانه به قلب دشمن، در تاریخ فردای آن روز، شلمچه را آزادمی‌نمایند و با گسترش عملیات خود، هر لحظه فاصله‌ی خود را بابصره کم می‌کنند؛ به طوری که صدای شلیک مسلسل‌ها مردم شهر راسراسیمه به خیابان‌ها می‌ریزد
در دومین مرحله‌ی این عملیات،رزمندگان اسلام با عبور از موانع ایذایی و بسیار محکم، هجوم سنگین‌خود را علیه مواضع دشمن شروع می‌کنند که پاسگاه‌های شلمچه،بوبیان و کوت سواری در این هجوم، آزاد می‌شود. رزمندگان اسلام باهجوم دیگری چندین کیلومتر از جاده‌ی آسفالته شلمچه ـ بصره را آزادمی‌کنند و به عمق مواضع دشمن نفوذ کرده، خود را به دژ فولادین‌بصره می‌رسانند
این دژ توسط کارشناسان خارجی احداث شده بودکه دارای خاکریزهای مثلثی، هلالی، سنگرهای مستحکم بتونی وموانع ایذایی سنگین بود و ساخت آن پنج سال طول کشیده بود.
اولین خط دفاعی دشمن دژی بود که در یک سمت آن سنگرهای بتونی برای استراحت نیرو و در سمت مقابل، سنگرهای دیده بانی و تیربار با مهمات آماده و سنگرهای تانک احداث شده بود. این دژ، دشمن را از موقعیت ممتازی برای اشراف و تسلط کامل بر منطقه برخوردار می کرد. در پشت خط اول چند موضع هلالی شکل احداث، که قطر هر یک به 300 الی 400 متر و ارتفاع آن به 5 تا 6 متر می رسید.
در پشت مواقع هلالی، برای تردد و استقرار تانک، جاده ساخته شده بود و به این وسیله تانک می توانست با استقرار روی مواضع مشخص شده، کل منطقه درگیری را زیر پوشش گلوله مستقیم و تیربار قرار دهد.
دومین خط دشمن به فاصله صد متر از خط اول و به موازات آن احداث، و سیل بندی بود به عرض 205 و ارتفاع 4 متر که دارای موضع پیاده، کانال مواصلاتی و مواضع تانک بود. این سیل بند از جنوب جاده شروع می شد و به سمت اروند ادامه داشت.
سومین خط دشمن، خاکریزی بود به موازات خط دوم و دارای مواضع پیاده و تانک که در جلوی آن کانال َمتروکه ای به عرض 4 و عمق 2 متر احداث شده بود. چهارمین رده دشمن در پشت نهر دوعیجی قرار داشت و شامل نهر، دژ و چندین موضع هلالی پی در پی، که بر توانایی دشمن برای مقابله و دفاع می افزود.
پنجمین رده دشمن در پشت نهر جاسم قرار داشت. ضمن آن که در حد فاصل خط چهارم و پنجم، قرارگاه دشمن، خصوصا قرارگاه تاکتیکی سپاه سوم (مقر فرماندهی لشکر11)، دارای مواضع مستحکمی بود و پدافند مستقل داشت. پس از خط جاسم تا کانال زوجی، مرکز توپخانه، لجستیک و عقبه لشکر 11 قرار گرفته بود و رده ششم و هفتم دشمن شامل کانال زوجی و مثلثی های غرب کانال زوجی بود. در منطقه شلمچه، دشمن زمین را به شکل پنج ضلعی درآورده بود. که از استحکامات بسیار پیچیده ای بر خوردار بود.
گارد ریاست جمهوری عراق با فرماندهی صدام به منطقه اعزام می‌شود وبی درنگ پاتک‌های سنگین خود را آغاز می‌کند؛ اما هر بار با تحمل‌شکست‌های سنگین وادار به عقب نشینی می‌شود. در مرحله‌ی سوم عملیات، رزمندگان اسلام از کنار اروند به مواضع‌دشمن در محور نهر جاسم هجوم برده، یگان‌های سر در گم دشمن را درعملیات گاز انبری گرفتار کرده و تعدادی از آن‌ها را کشته یا زخمی‌می‌کنند و با عبور از نهر جاسم و تسلط بر پل‌های ارتباطی، به عمق‌مواضع دشمن نفوذ می‌کنند.
19دی ماه سالروز عملیات کربلای 5 در سال 1365 :
رزمندگان سپاه اسلام برای آزاد سازی مناطق تحت اشغال‌و دفع تجاوز دشمن و به منظور دستیابی به اهداف والای خود، اقدام‌به انجام عملیات کربلای پنج در این منطقه نمودند. این عملیات در تاریخ نوزدهم دی ماه 1365 با رمز مبارک یازهرا(ع) در منطقه‌ی شلمچه و شرق بصره آغاز می‌شود.
اهداف عملیات:
منطقه شلمچه به لحاظ اهمیت سیاسی و نظامی آن، به عنوان یکی از معابر وصولی شهر بصره، همواره در زمره اهداف قوای نظامی جمهوری اسلامی ایران قرار داشت. در صورت تسلط بر این منطقه، جمهوری اسلامی می توانست برتری خود در جنگ را به اثبات برساند.
منطقه عملیات:
منطقه عملیاتی شلمچه که در جنوب شرقی شهر مهم بصره قرار گرفته و تقریبا نزدیک ترین محور وصولی به این شهر به شمار می آید، به مناطق و محورهای زیر محدود می باشد.
از شمال، به آب گرفتگی جنوب زید
از شرق، به دژ مرزی ایران و عراق
از جنوب، به رودخانه اروند و اروند صغیر
از غرب، به کانال زوجی و شهرهای تنومه و الحارثه
این منطقه از تعداد زیادی نهر، کانال، خاکریز، جاده و .... تشکیل شده است که همه آن ها در بخش شمالی اروند قرار دارند. هم چنین، آب گرفتگیهای متعددی در این منطقه وجود دارند که از سوی ارتش عراق به عنوان موانعی در مقابل هر گونه نفوذ قوای جمهوری اسلامی ایجاد شده اند.
استعداد دشمن:
منطقه عملیاتی در حوزه پدافندی سپاه سوم عراق بود و سه لشکر 11 پیاده، 5 مکانیزه و 3 زرهی در این منطقه مستقر بودند.
با شروع عملیات، تعداد دیگری از لشکرهای عراق به تدریج در منطقه عملیاتی حضور یافتند. این لشکرها عبارت بودند از:
الف – پیاده:
لشکرهای 2، 4، 7، 8، 22، 32، 14، 15، 25، 18، 30، 29، 27، 28، 33، 20 و 35
ب – زرهی:
لشکر های 6، 10 و 12.
ج – مکانیزه:
لشکر 1
د – گارد ریاست جمهوری:
لشکرهای 1، 2، 3 و6
در ذیل، تمام یگان هایی که به منطقه کربلای 5 اعزام شدند، بر حسب تیپ آورده شده است.
الف – پیاده:
تیپ های 36، 4، 5، 29، 18، 19، 38، 39، 23، 22، 28، 45، 47، 48، 14، 44، 71، 72، 74، 75، 76، 78، 79، 81، 82، 83، 84، 88، 90، 91، 93، 94، 95، 96، 101، 102، 103، 105، 106، 107، 109، 111، 112، 113، 114، 116، 117، 118، 119، 120، 238، 412، 413، 417، 418، 421، 422، 423، 426، 428، 429، 430، 431، 435، 436، 437، 438، 439، 442، 443، 501 ، 502، 506، 603 ، 604، 605، 701، 702، 703، 704، 707، 801 و 805
ب – زرهی:
تیپ های 34، 6، 12، 26، 30، 16، 17، 42، 37 و50 و گردان تانک لشکر 11 پیاده
ج – مکانیزه:
تیپ های 27، 8، 20، 15، 25، 24 و 46
د – گارد ریاست جمهوری:
تیپ های 4، 5، 6، 7، 8، 16، 17 پیاده، 2 و 10 زرهی، 3 نیروی مخصوص و 11 کماندو
هـ – نیروهای مخصوص:
تیپ های 65، 66 و 68
و – کماندو:
تیپ های 1، 2 و 3 ستاد کل، هفت تیپ کماندویی از سپاه های هفت گانه و پنج گردان مستقل کماندو.
ز – توپخانه:
46 گردان
قوای خودی:
براساس موجودی 200 گردان نیرو، نحوه رزم به شکل زیر طراحی شد:
قرارگاه خاتم الانبیاءصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به عنوان قرارگاه مرکزی،
قرارگاه کربلا تحت فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیاء صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم هدایت نیروهای زیر را به عهده داشت
لشکر 25 کربلا
لشکر 41 ثارالله علیه‌السلام
لشکر 31 عاشورا،
تیپ مستقل 33 المهدی (عج)،
تیپ مستقل 18 الغدیر،
تیپ مستقل 48 فتح،
قرارگاه نجف تحت فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیاءصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم هدایت نیروهای زیر را بر عهده داشت:
لشکر 17 علی بن ابی طالب علیه‌السلام.
لشکر 5 نصر.
لشکر 105 قدس.
لشکر 155 ویژه شهدا.
لشکر 21 امام رضا علیه‌السلام.
تیپ مستقل 57 حضرت ابوالفضل علیه‌السلام.
تیپ مستقل 12 قائم (عج).
قرارگاه قدس تحت فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیاءصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم هدایت نیروهای زیر را بر عهده داشت:
لشکر 27 محمد رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم.
لشکر 7 ولی عصر (عج).
لشکر 8 نجف اشرف.
لشکر 14 امام حسین علیه‌السلام.
لشکر 32 انصارالحسین علیه‌السلام.
تیپ مستقل 44 قمربنی هاشم علیه‌السلام.
هم چنین، گردان مستقل 38 زرهی ذوالفقار، تیپ 20 زرهی رمضان و تیپ توپخانه 15 خرداد تحت امر قرارگاه خاتم الانبیاء صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم بودند. در مجموع، 24 گردان توپخانه، آماده آتش وجود داشت.
در جریان عملیات نیز قرارگاه عملیاتی نوح و تیپ های مستقل 110 خاتم الانبیاءصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم و 22 بدر به نیروهای عمل کننده ملحق شدند.
نتایج عملیات کربلای 5:
عبور از موانع نفوذ ناپذیر دشمن در شرق بصره و حضور در حومه این شهر به گونه ای اهمیت یافت که متعاقب این عملیات
موقعیت سیاسی و نظامی عراق تضعیف شد و در نتیجه حملات گسترده این کشور به مراکز اقتصادی، صنعتی و مسکونی ایران بار دیگر آغاز شد.
اوضاع جبهه های نبرد به سود قوای نظامی ایران تثبیت شد و سپاه پاسداران یکی از ارزنده ترین تجارب نظامی خود را کسب کرد.
تلاش های بین المللی برای پایان دادن به جنگ افزایش یافته و به تصویب قطع نامه 598، که در آن برای اولین بار تا حدودی نظریات جمهوری اسلامی ایران لحاظ شده بود، در شورای امنیت سازمان ملل انجامید.
حضور گسترده نظامی امریکا و متحدین او در خلیج فارس آغاز شد و یکی از هواپیماهای مسافربری ایران توسط ناوگان امریکا ساقط گردید.
تعدادی از حجاج بی دفاع ایران توسط رژیم سعودی به شهادت رسیدند،
آخرین آمار انهدام نیروی دشمن از شروع عملیات کربلای 5 تا پس از عملیات تکمیلی کربلای 5 به شرح زیر است:
1- مناطق و تاسیسات آزاد شده
12 کیلومتر پیشروی به طرف بصره و آزاد کردن 150 کیلومتر مربع
آزاد سازی پاسگاه های بوبیان، شلمچه، کوت سواری و خین
آزاد سازی 14 کیلومتر از جاده آسفالته شلمچه – بصره
آزاد سازی جزایر بوارین، فیاض و ام الطویل
آزاد سازی 11 قرارگاه تیپ ارتش عراق
آزاد سازی روستاهای خرنوبیه، سعیدیه، حنین، سلیمانیه، هسجان، جاسم
عبور از کانال ماهی گیری، نهر دوعیجی و جاسم
استقرار در 10 کیلومتری بصره
تصرف
دریاچه بوبیان و بخشی از کانال ماهی
2- تجهیزات منهدم شده دشمن
بیش از 80 فروند هواپیما
700 دستگاه تانک و نفربر
250 قبضه توپ صحرایی و ضد هوایی
صدها قبضه انواع ادوات نیمه سنگین
1500 دستگاه خودرو
400 دستگاه انواع ادوات مهندسی و رزمی
مقدار زیادی سلاح سبک و مهمات
در این عملیات 81 تیپ و گردان مستقل دشمن منهدم و 24 تیپ و گردان مستقل نیز آسیب کلی دیدند و تعداد 40 هزار نفر کشته یا زخمی و 2700 نفر نیز اسیر شدند.
بازتاب عملیات کربلای5 :
شکستن خطوط و استحکامات و پیشروی در شرق بصره، توانایی ها و قابلیت های نظامی عراق را بار دیگر، زیر سؤال برد، چنان که روزنامه آبزِرِور چاپ پاریس به نقل از کارشناسان غربی نوشت: «برای اولین بار از آغاز جنگ تاکنون، ناظران و کارشناسان غربی در مورد امکانات دفاعی عراق دچار تردید شده اند.
هم چنین تاکید بر توانایی نظامی ایران، بخشی دیگری از تحلیل های ارایه شده در رسانه های خبری بود، چنان که رادیو بی. بی. سی طی تحلیل در همین زمینه، با توجه به تجربه سپاه درعملیات فاو و عبور از رودخانه اروند، ضمن اشاره به عبور از منطقه آب گرفتگی و کانال پرورش ماهی در عملیات کربلای 5 گفت: «موفقیت ایران در عبور از دریاچه ماهی، یک بار دیگر توانایی ایران در عبور از آبراه ها را نشان می دهد.
هفته نامه نیوزویک نیز ضمن تاکید بر پیروزی ایران در عملیات کربلای 5، بر شرایط پیروزی ایران بر عراق اشاره کرد.
«تهاجم ایرانی ها در نزدیکی بصره، حداقل یک چیز را در خصوص جنگ ایران و عراق تغییر داده و آن این مساله است که برای اولین بار طی چند سال گذشته، این احتمال را که یک طرف حقیقتاً بر دیگری پیروز شود، مطرح ساخته است.
عملیات غرور آفرین کربلای پنج:
عملیات کربلای5؛ انهدام قویترین دژ دشمن
به دلیل دست نیافتن ایران به اهداف پیش‌بینی شده در عملیات کربلای4 ،بحران بزرگی برای فرماندهان جنگ به وجود آمده بود. به همین سبب با توجه به آمادگی یگان‌ها و نیروهای داوطلب برای انجام عملیاتی دیگر، طرح عملیات «کربلای5» در مدتی اندک یعنی12 روز، ریخته شد.
چیزی که اوضاع را به هنگام انتخاب منطقه عملیاتی پیچیده و دشوار می‌ساخت، این بود که در چنین شرایطی تنها انجام یک عملیات نمی‌توانست راهگشا باشد، بلکه در عین حال عملیات می‌بایست از شرط تضمین پیروزی و همچنین شرایط و ویژگی‌های لازم مناطق آزاد شده به سود جمهوری اسلامی بهره‌مند باشد.
هشت ماه و اندی وقت و سرمایه‌گذاری نسبتا وسیع جمهوری اسلامی (نیروی انسانی، امکانات و غیره) برای طراحی و انجام عملیات گسترده و بخصوص شیوه تبلیغاتی و طرح مساله عملیات سرنوشت‌ساز، تا حد زیادی توقع همگان را نسبت به دستاوردهای عملیات آینده بالابرد و تلقی خاصی را نسبت به سرنوشت جنگ در بین مردم پدیدآورد. توقف نبرد در کربلای4 و اعلام آن به عنوان یک عملیات محدود، ابهاماتی را می‌توانست در اذهان به وجود آورد که تبلیغات ناخوشایندی را در پی داشت
ولی عملیات کربلای5 که در ساعت1 و30 دقیقه بامداد19 دی ماه1365 با رمز «یا زهرا(سلام الله علیها») آغاز شد، تا اندازه‌ای انتظارات مردم را برآورده ساخت. این عملیات تا پایان سال1365 ادامه یافت و به لحاظ مقاومت و جنگندگی نیروهای ایران در شرایط بسیار مشکل و پیچیدگی دژهای مستحکم دشمن، یکی از بزرگترین نبردهای تمام دوران جنگ تحمیلی محسوب می‌شود. منطقه عمومی شرق- بخاطر اهمیت سیاسی و نظامی آن- همواره جایگاهی قابل توجه در اندیشه طراحان جنگ داشته است.
پس از فتح خرمشهر، تسلط بر شلمچه به عنوان یکی از معابر وصولی شهر بصره، در زمره اهداف قوای نظامی ایران قرار گرفت و عملیات کربلای پنج بهترین موقعیت برای عملی ساختن این ایده بود. پیشروی سریع نیروها از سیل‌بند و مواضع دشمن در شرق «کانال ماهی» بسته و سپس عبور از این کانال و توسعه وضعیت نیروهای خودی، نشانگر غافلگیری دشمن در این محور بود. اخبار و اطلاعات واصله نیز حکایت از وضعیت نسبتا مناسب و خوب نیروها می‌کرد. ادامه این تلاش‌ها در روز نخست منجر به تصرف مثلث غرب «کانال زوجی» شد.
همچنین در محور «پنج ضلعی»، تلاش دشمن منحصرا مقاومت در یک قرارگاه فرماندهی تیپ بود و نیروهای رزمنده و زرهی سپاه توانستند بیشتر پایگاه‌های موجود در این محور را به تصرف خود درآورند. درگیری در جزیره «بوارین» در ساعات نخستین عملیات، بیشتر بدین منظور بود که دشمن احساس کند در سراسر خط درگیری وجود دارد تا فرصت تمرکز نیرو را نداشته باشد.
همچنین در پاسگاه «بوبیان» که جناح راست عملیات بود، رزمندگان توانستند آن را به تصرف خود درآورند. در روزهای بعد، پاتک‌های سنگین دشمن در منطقه از محورهای مختلف آغاز شد و از طرفی عملیات و درگیری نیروهای خودی نیز ادامه پیدا کرد. در مجموع، مقاومت و ایستادگی نیروها زیر آتش شدید دشمن، با وجود کمبود مهمات و بسته شدن چند راه تدارکاتی و کمک رسانی، بی‌نظیر بود. در محور کانال پرورش ماهی این درگیریها به اوج خود رسید و تنها جاده ارتباطی که به رزمندگان مستقر در این محور آذوقه و مهمات می‌رساند، بی‌وقفه زیر آتش سنگین عراق بود. گذشته از نقش اساسی عملیات کربلای5 در پیدایش یک امکان تازه برای اجرای آتش پی در پی بر روی شهر بصره- همزمان با جنگ شهرها- تلاشی وسیع‌تر برای انهدام قسمت دیگری از ارتش عراق، (حتی بیشتر از فاو) از جمله دستاوردهای مهم نظامی کربلای5 بود.
انهدام دشمن در کربلای5 بمراتب بیشتر از والفجر8 بود، به گونه‌ای که حتی تحلیلگران غرب ناچار به اعتراف گوشه‌ای از این مساله شدند. شلمچه به منزله یکی از قویترین دژهای دشمن محسوب می‌شد و این برای ارتش عراق بمنزله دیواری غیر قابل نفوذ بود و همین اعتماد بیش از اندازه نسبت به منطقه، تاثیر بسزایی در غافلگیری دشمن داشت. این عملیات با انجام چندین عملیات محدود که بعدها «عملیات تکمیلی» نام گرفت، کامل شد. این عملیات باعث تثبیت‌و ترمیم خطوط پدافندی نیروهای ایرانی گردید.
در راس اهداف عملیات تکمیلی، پنج هدف عمده قرار داشت:
1- تکمیل و ترمیم خط پدافندی خودی در نهر جاسم
2 -توسعه و تثبیت نهایی سر پل منطقه غرب نهر جاسم و پیشروی عمده به سوی کانال زوجی
3- تصرف مجدد سر پل غرب کانال ماهی و گرفتن جناح اساسی از دشمن
4- حضور موثر و تهدید منطقه استراتژیک شرق کانال زوجی
5-انهدام بخشی وسیع از امکانات و نفرات دشمن
در عملیات کربلای5 بیش از80 فروند هواپیما،700 دستگاه تانک و نفربر،250 قبضه توپ صحرایی و ضدهوایی، صدها قبضه انواع ادوات نیمه سنگین،1500 دستگاه خودرو، دستگاه انواع ادوات مهندسی- رزمی، مقدار زیادی سلاح سبک و مهمات دشمن منهدم شد.
همچنین در این عملیات81 تیپ و گردان مستقل دشمن منهدم و34 تیپ و گردان نیز آسیب کلی دید. تعداد کشته و زخمی‌ها و اسرای عراق بالغ بر42700 تن بود. علاوه بر آن220 دستگاه تانک و نفربر،500 دستگاه خودرو،85 قبضه انواع توپ، هزاران قبضه سلاحهای سبک و سنگین و مقدار زیادی مهمات نیز به غنیمت نیروهای خودی درآمد.
در این عملیات بزرگ و طولانی که با سنگین‌ترین و بیشترین پاتک‌های دشمن توام بود، چندین تن از فرماندهان برجسته ایرانی مانند «حسین خرازی» فرمانده لشکر14 امام حسین(7) از اصفهان، «یدالله کلهر» قائم‌مقام لشکر27 محمد رسول الله(9) از تهران، «حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالله میثمی» مسؤ‌ول حوزه نمایندگی حضرت امام(4) در قرارگاه خاتم الانبیأ9))، اسماعیل دقایقی فرمانده لشکر9 بدر، هاشم اعتمادی فرمانده تیپ امام حسن(7) محمدعلی شاهمرادی فرمانده تیپ44 قمر بنی‌هاشم، حاج قاسم میرحسینی قائم‌مقام لشکر41 ثارالله، محمد فرومندی قائم‌مقام لشکر5 نصر و... به شهادت رسیدند.
....روحشان شاد و یادشان گرامی باد....
منبع:سایت شهید آوینی
.........................................................................
